Czarcie kręgi na trawniku? To nie magia, lecz groźna choroba roślin

Czarcie kręgi to jedna z najbardziej uciążliwych chorób trawników, z którą zmagają się właściciele ogrodów. Choć nazwa brzmi tajemniczo, problem jest powszechny. Jak rozpoznać groźną chorobę grzybową? Jakie są przyczyny powstawania kręgów oraz jak skutecznie z nimi walczyć, aby trawnik znów cieszył oko?

Czym są czarcie kręgi?

Czarcie kręgi to choroba grzybowa, która atakuje trawniki, tworząc charakterystyczne kręgi lub pierścienie na trawie. Pierścienie te mogą mieć różne rozmiary, od kilku centymetrów do nawet kilku metrów średnicy. Choroba jest wywoływana przez grzyby z rodziny Basidiomycetes, które rozwijają się w glebie, rozkładając materię organiczną. Najczęściej występują w miejscach, gdzie gleba jest uboga w składniki odżywcze, a trawnik jest słabo zadbany. Przeczytaj, jak odkazić glebę po zarazie ziemniaczanej, ten sposób sprawdza się również w przypadku innych chorób grzybowych.

Jak rozpoznać czarcie kręgi?

Rozpoznanie czarcich kręgów na trawniku nie jest trudne. Objawy choroby są dość charakterystyczne:

• Pierścienie na trawie – najbardziej widocznym objawem są zielone pierścienie na trawniku, które mogą być otoczone obszarami o zmniejszonej intensywności wzrostu lub nawet martwej trawy.
• Zmiana koloru trawy – trawa w obrębie pierścieni może być bardziej zielona i bujniejsza niż reszta trawnika, co wynika z tego, że grzyby rozkładają materię organiczną, uwalniając dodatkowe składniki odżywcze.
• Obecność grzybów – w niektórych przypadkach w obrębie pierścieni mogą pojawić się kapelusze grzybów, co jest bezpośrednim dowodem na obecność grzyba odpowiedzialnego za chorobę.

Skoro grzyby odżywiają trawę, to dlaczego czarcie kręgi uznawane są groźne?

Choć grzyby w czarcich kręgach faktycznie rozkładają materię organiczną, co na pierwszy rzut oka może wydawać się korzystne dla trawnika (bo prowadzi do bujniejszego wzrostu trawy w obszarze kręgu), to ich obecność przynosi więcej szkody niż pożytku. Oto dlaczego grzyby w czarcich kręgach są uznawane za groźne:

• Nierównomierny wzrost trawy – chociaż trawa w obrębie kręgów często rośnie bujniej, to poza nimi może być rzadsza, żółknąć, a nawet całkowicie zamierać. Powstają suche, martwe plamy, co sprawia, że trawnik traci estetykę i równomierność.
• Tworzenie suchej, martwej strefy – grzyby w glebie tworzą matę złożoną z gęstych nici grzybni, co blokuje dostęp wody i składników odżywczych do korzeni traw. To powoduje usychanie trawy w zewnętrznych częściach kręgu.
• Zwiększona podatność na choroby – osłabiona trawa w obszarach martwych plam jest bardziej podatna na inne choroby i szkodniki, co może prowadzić do dalszej degradacji trawnika.
• Trudność w zwalczaniu – grzybnia jest bardzo trudna do usunięcia i może przetrwać w glebie długi czas, powodując nawrót choroby. Usunięcie czarcich kręgów wymaga intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych, a czasem nawet wymiany gleby.

Dlaczego powstają czarcie kręgi?

Przyczyną powstawania czarcich kręgów jest obecność grzybów w glebie. Grzyby te rozwijają się na martwej materii organicznej, takiej jak resztki roślinne, korzenie czy mech. W wyniku rozkładu tych substancji grzyby uwalniają składniki odżywcze, które powodują intensywniejszy wzrost trawy w obszarze kręgu. W Polsce choroba ta pojawia się najczęściej w okresach o większej wilgotności, szczególnie wiosną i jesienią.

Jak zapobiegać czarcim kręgom?

Zapobieganie czarcim kręgom zaczyna się od odpowiedniej pielęgnacji trawnika. Oto, co pomaga minimalizować ryzyko wystąpienia choroby:

• Regularne nawożenie – dbaj o odpowiednie nawożenie trawnika, zwłaszcza nawozami bogatymi w azot, fosfor i potas. Utrzymanie trawnika w dobrej kondycji zmniejsza ryzyko pojawienia się grzybów.
• Aeracja gleby – regularne napowietrzanie gleby poprawia jej strukturę i pozwala na lepszy dostęp powietrza do korzeni, co utrudnia rozwój grzybów.
• Usuwanie resztek roślinnych – zbieranie liści, gałęzi i innych resztek organicznych zmniejsza ilość materii, którą grzyby mogą rozkładać, co ogranicza ryzyko powstania czarcich kręgów.
• Dobrze przepuszczalna gleba – w miejscach, gdzie gleba jest ciężka i słabo przepuszczalna, warto poprawić jej strukturę poprzez dodanie piasku lub kompostu.

Jak zwalczać czarcie kręgi?

W pierwszej kolejności należy usunąć grzyby i ich kapelusze, które mogą pojawić się na trawniku. Usunięcie ich zapobiega rozprzestrzenianiu się zarodników. Następnie warto przeprowadzić wertykulację trawnika – pomoże to usunąć martwą trawę i inne resztki organiczne, które są pożywką dla grzybów.

W przypadku silnej infekcji można zastosować fungicydy. Ważne, aby wybrać preparat odpowiedni do zwalczania grzybów z rodziny Basidiomycetes. Stosowanie chemii powinno być jednak ostatecznością.

Regularne podlewanie trawnika pomaga w przepłukaniu gleby i usunięciu z niej resztek materii organicznej, która może być pożywką dla grzybów.

Czy czarcie kręgi wracają?

Niestety, czarcie kręgi to choroba, która może powracać, zwłaszcza jeśli warunki glebowe i środowiskowe sprzyjają rozwojowi grzybów. Dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie stanu trawnika i dbanie o jego odpowiednią pielęgnację.